Σύνοδος Κορυφής της Ε.Ε. – Επικέντρωση στην Ευρωπαϊκή Άμυνα
Μια ημέρα μετά τη συμφωνία αύξησης των αμυντικών δαπανών στο 5% του ΑΕΠ από τα κράτη-μέλη του ΝΑΤΟ, οι ηγέτες των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης συγκεντρώθηκαν στις Βρυξέλλες για να εξετάσουν κρίσιμα ζητήματα. Η Σύνοδος εστίασε στις πρόσφατες εξελίξεις στη Μέση Ανατολή και την Ουκρανία, καθώς και στο ολοένα αυξανόμενο μεταναστευτικό πρόβλημα. Στο προσχέδιο των συμπερασμάτων ευχετήρια αναγνώριση του τερματισμού των εχθροπραξιών μεταξύ Ισραήλ και Ιράν και κριτική κατά της Άγκυρας και της Τρίπολης για το τουρκολιβυκό μνημόνιο που παραβιάζει τα κυριαρχικά δικαιώματα τρίτων χωρών.
Κατά την προσέλευσή τους, οι 27 ηγέτες αντιμετώπισαν μία από τις πιο βαρύτατες γεωπολιτικές ατζέντες της εποχής τους. Κεντρικό θέμα αποτέλεσε η ενίσχυση της ευρωπαϊκής άμυνας στην αντιμετώπιση της ρωσικής απειλής, σύμφωνα με τις αποφάσεις που ελήφθησαν στη Σύνοδο του ΝΑΤΟ.
Ο Καγκελάριος της Γερμανίας, Φρίντριχ Μερτς, επισήμανε τον σημαντικό αριθμό θεμάτων που πρέπει να συζητηθούν, εστιάζοντας στον αντίκτυπο των αποφάσεων του ΝΑΤΟ στην ΕΕ και τις συνέπειές τους για την περιοχή.
Η κατάσταση στη Μέση Ανατολή, με την εύθραυστη εκεχειρία ανάμεσα σε Ισραήλ και Ιράν, καθώς και οι επιπτώσεις της ανθρωπιστικής κρίσης στη Γάζα, καταλαμβάνουν κεντρική θέση στη διοργάνωση, και θα απασχολήσουν τους συμμετέχοντες με σημαντικές διαπραγματεύσεις.
Ο Πρωθυπουργός της Ελλάδας, Κυριάκος Μητσοτάκης, θα υπογραμμίσει τις διαρκείς ελληνικές θέσεις αναφορικά με τη Μέση Ανατολή, επισημαίνοντας την ανάγκη διατήρησης της κατάπαυσης του πυρός και την επιστροφή των μερών στις διαπραγματεύσεις για την αντιμετώπιση της πυρηνικής απειλής του Ιράν με διπλωματικά μέσα.
Από την πλευρά του, ο Ισπανός πρωθυπουργός, Πέδρο Σάντσεθ, τόνισε την ανάγκη αναβολής της Συμφωνίας Σύνδεσης ΕΕ – Ισραήλ, εντείνοντας τη διαπραγματευτική πίεση κατά τις συζητήσεις.
Τα κράτη της Ουγγαρίας και της Σλοβακίας είναι προδιατεθειμένα να αντισταθούν στην έγκριση του 18ου πακέτου κυρώσεων κατά της Ρωσίας, το οποίο περιλαμβάνει σταδιακή απαγόρευση εισαγωγής ρωσικού φυσικού αερίου μέχρι το 2028. Ο Πρωθυπουργός της Ουγγαρίας, Βίκτορ Όρμπαν, προέτρεψε τους συνεργάτες του να είναι ανθεκτικοί και να επιμένουν στην αντίσταση.
Αποτελέσματα της Συνόδου Κορυφής
Η Σύνοδος Κορυφής συνεχίζεται με επίκεντρο την ανταγωνιστικότητα. Σημαντικά θέματα περιλαμβάνουν τις συνομιλίες με τις ΗΠΑ σχετικά με τους δασμούς, καθώς η προθεσμία λήγει στις 9 Ιουλίου. Ηγέτες όπως ο Καγκελάριος Μερτς πιέζουν για επίτευξη συμφωνίας πριν από την καταληκτική ημερομηνία.
Η συζήτηση έχει ήδη εστιάσει σε τρεις κύριους τομείς:
Άμυνα και Ασφάλεια: Επισημάνθηκε η ανάγκη μιας πιο αυτοδύναμης και κυρίαρχης Ευρώπης.
Μέση Ανατολή: Η ΕΕ καλωσόρισε την εκεχειρία με το Ιράν και δεσμεύτηκε να συνεχίσει τις διπλωματικές επιδιώξεις για την επίλυση του πυρηνικού ζητήματος, ενώ η αναθεώρηση του άρθρου 2 της συμφωνίας Ισραήλ – ΕΕ παραπέμφθηκε στο επόμενο Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων.
Ουκρανία: Η Σύνοδος αντάλλαξε απόψεις με τον Πρόεδρο Ζελένσκι. Τα συμπεράσματα υποστηρίχθηκαν από 26 ηγέτες, με την Ουγγαρία να αρνείται την υπογραφή. Επιβεβαιώθηκε η υποστήριξη σε μία συνολική και δίκαιη ειρήνη, καθώς και στη διαδικασία ευρωπαϊκής ένταξης της Ουκρανίας.
Η ατζέντα περιλαμβάνει επίσης τα θέματα εσωτερικής ασφάλειας και την ετοιμότητα των κρατών-μελών για την πρόληψη και διαχείριση κρίσεων, καθώς και την αύξηση των υβριδικών απειλών. Εξελίξεις στα Δυτικά Βαλκάνια και η κατάσταση στη Μολδαβία είναι επίσης προβλέψιμες στα ζητήματα που θα συζητηθούν.
Το Τουρκολιβυκό Μνημόνιο και η θέση της ΕΕ
Το τουρκολιβυκό μνημόνιο αναγνωρίστηκε σε αυτή τη Σύνοδο ως ένα αβάσιμο νομικά έγγραφο που παραβιάζει τα κυριαρχικά δικαιώματα τρίτων χωρών και δεν μπορεί να έχει νομικές συνέπειες. Η θέση αυτή επαναλαμβάνει τη δέσμευση της ΕΕ να διαφυλάξει το διεθνές δίκαιο και να προασπίσει τα κυριαρχικά δικαιώματα των κρατών μελών της.
Η ελληνική πρόταση για συνεργασία της ΕΕ με χώρες που συμμερίζονται κοινούς στόχους στην εξωτερική πολιτική έγινε αποδεκτή, τονίζοντας τη σημασία μιας ενιαίας στρατηγικής που θα αντικατοπτρίζει τα ευρωπαϊκά συμφέροντα.
Σχετικά με τη χρηματοδότηση της άμυνας, τονίστηκε η ανάγκη για ευρωπαϊκά χρηματοδοτικά εργαλεία που θα προάγουν κοινού ενδιαφέροντος προγράμματα, ώστε η ΕΕ να μπορέσει να ενισχύσει το στρατηγικό της σχεδιασμό.
Η κατάσταση μεταναστευτικών ροών από τη Λιβύη, καθώς και οι ενέργειες της ΕΕ για την επίτευξη συνεργασίας με τις λιβυκές αρχές, θα εξεταστούν στα επόμενα βήματα εναντίον της διαχείρισης αυτής της κρίσης.
Ο Πρωθυπουργός της Ελλάδας σημείωσε την ύπαρξη στρατιωτικών αποστολών και επιχειρήσεων που στοχεύουν στην καταπολέμηση της παράτυπης μετανάστευσης και την ενίσχυση της ασφάλειας στην περιοχή.